Size Akılsız dediler mi hiç? Demişlerdir.
Bu sizin gücünüze gitmiştir, kızmışsınız, peki ne yaptınız da size akılsız dediler?
Ya da siz birine akılsız demişsinizdir. Akılsız dediğiniz insan ne yaptı ki, siz ona akılsız dediniz.
Akıllı adamsınız, akıllı çocuktur bu, şu insan var ya akıl sahibi, valla onu bunu bilmem, aklını kullanıyor, kazanıyor.
Bunlar da halk arasında akıllılar için söylenen sözlerdir. Yani akıl sahibi olanlar övülüyor, akıl olmayanlar da kötüleniyor, aşağılanıyor.
Her insanda var olan, her insanın günde birkaç defa kullandığı akıl kelimesi anlaşılmaktadır ki çok önemlidir. O halde akıl nedir?
Akıl, düşünme, kavrama ve anlama gücüdür.
Akıl, kötü ve zararlı olanı tanır reddeder, iyi ve güzel olanı tanır, kabul eder.
Bu özellikleri ile akıl, insanın başarılı, huzurlu, faydalı bir insan olması için Allah tarafından insana verilmiş olan en büyük özelliklerden biridir.
Kuran’ın akla verdiği değer ve önem O’nu okuyanlar tarafından bilinir.
Ancak akıl sahipleri düşünüp ibret alırlar. Bakara 269
Andolsun, size içinde sizin için öğüt bulunan bir kitap indirdik. Hala akıllanmaz mısınız? Enbiya 10
Size de, Allah’ı bırakıp tapmakta olduğunuz şeylere de yuh olsun! Siz akıllanmaz mısınız? Enbiya 67
Allah insanı yaratırken onunla anlaşma yapmıştır. Bu anlaşmada Allah insan sormuş, “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” diye, insan da “Şahitlik ederiz ki sen bizim Rabbimizsin.” Diyerek kabul etmiştir. Bu Kuran’da şöyle anlatılır:
Hâlbuki senin Rabbin, kıyâmet günü, “Biz, bunlardan bilgisizdik” demeyesiniz yahut “Bundan önce atalarımız ortak koşmuş, biz onlardan sonra gelen kuşaklarız, bâtılı işleyenlerin işledikleri nedeniyle bizi mi değişime/ yıkıma uğratacaksın?” demeyesiniz diye, Âdemoğulları’nın sulbünden onların soylarını alır ve onları kendi nefislerine tanık eder; “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” Derler ki: “Elbette Rabbimizsin, tanıklık ediyoruz.” Araf 172-173
Açık ve net olarak insan, Allah’ı tanıyacak bilecek akılla donatılmış olarak yaratılmıştır. Kuran da Allah tarafından indirilmiştir. Bu ikisi birleşince Kuran ile aklın kaynağı tektir, Allah’tır, bunların arasında çelişki olmaz. Ama kötü amaçlı insanlar akıl ile Kuran’ın uymadıklarını söylerler ki, bu tam bir saptırma, aldatmadır.
Allah, ayetlerini açık açık bildirmiştir. Niçin? Akıl sahipleri düşünsünler diye:
Ve işte Biz, düşünsünler diye âyetleri böyle ayrıntılı olarak açıklıyoruz.Araf 174
Allah, düşünsünler diye ayetleri açık ve ayrıntılı şekilde açıkladığı halde insanlara şöyle soruyor:
Andolsun Biz Kur’ân’ı düşünme/öğüt için kolaylaştırdık/hazırladık. O hâlde var mı ibret alıp düşünen? Kamer 32
Var mı Kuran’ı düşünen?
Kuran’ı düşünmek için onu anlamadan okumak değil, anlayarak, yavaş yavaş, her ayetini düşüne düşüne okumak lazım. Oku emri ile inmeye başlayan Kuran’ı inanan bir mümin nasıl anlamadan okur, düşünmez, ne dediğini bilmeden namazlarında okur, düşünen bir akılın yapacağı iş değildir bu.
Onlar hâlâ, Kur’ân’ı gereği gibi düşünmezler mi? Nisa 82
Kuran öyle yüzünden bir parça gibi falan değil, gerektiği gibi düşünülmesi gereken Allah kelamıdır. Kuran’ı derin derin düşünün. Nahl 44 Rabbimize iman, ancak O’nun ne dediğini anlamakla mümkün olur, yoksa anlamadan bilmeden, aklı kullanarak herkes ben Müslümanım diyor, Müslümanım diyerek müslümanlık olmaz.
Kuran, ayetlerimizi düşünün diyor. Allah’ın ayetleri en başta Kuran’ın surelerindeki ayetlerdir, bu doğru, düşünülmesi gerek, ama Allah’ın başka ayetleri de var. Bunlar kainat, yani gökler, yerler ve içindekiler, hayvanlar bitkiler gibi. Bir de insan ayeti var. Bütün bunları düşünmeliyiz, anlamalıyız, onlardaki yaşam kanunlarını bulmalı, güzellikleri görmeli, ilmi anlamalı, Allah’ın oku dediği yaratılanları okuyup hayatımıza uygulamalı, sonra Allah’ı doğmatik olarak değil, akılla kavrayıp anlamalıyız.
Allah dua etmeyi emretmiştir. İbadet de öyle. Ama ülkemizde bunlar en öne getirilmiş, düşünme ve çalışma geri plana itilmiştir. Cahil ve aklı ermez insanların din budur diye anlattıkları uydurmalar her şeyin önüne geçmiş, Müslüman olmayan ülkeler hatta puta tapanlar çalışmayı ve araştırmayı öne alarak teknolojide devrimler yaratırken, biz geride, çok geride kalmışız.
İnsan hakları ayaklar altına alınmış. Barış dini olan islam, terörst ve gaddarlık olarak anlaşılmaya başlamıştır. Çünkü ben Müslümanım deyip Müslüman kardeşini Allahu ekber diye başını acımadan kesen din görüntülü dinsizler türemiştir.
Bunlar televizyonlarda ve basında yer alınca bütün dünyada, insanlar diyorlar ki, Müslümanlık buysa ben asla Müslüman olmam. Oysa Müslüman örnek insan olmalıdır. Öteki milletlerin ve dinlerin insanları gıpta edip Müslüman olmayı seçmelidir. Ne yazık ki, uygulama tam tersidir.
Dünyada nerde bir Müslümanların çoğunlukta olduğu devlet varsa hemen hepsinde terör, insan hakkı ihlali, gericilik, yobazlık, açlık hüküm sürmektedir. Çokları da babadan oğula geçen krallık ve diktatörler tarafından yönetilmektedir.
Bölük pörçük islam ülkeleri birleşecekleri yerde, daha beter dağılıp küçük lokmalar haline gelmekte, büyük devletler de onları teker teker ve kolayca yemektedirler.
Aklını kullanan ve buna dur diyecek, demezse, Kuran’ın hayata geçtiği günlerin özlemi hiçbir zaman gelmeyecektir.
Allah, düşünün diyor Kuran ayetleri ve diğer ayetleri. Niçin? Düşünün, bunun hayatınıza uygulayacak faydalı yanları görün ona göre yaşayın, düşünün, kötü şeyleri de bildiren ayetleri anlayın onu da hayatınızdan uzak tutun. İşte bu kötüden uzak durmak ve öyle yaşamak takvadır.
Bu durum şu ayetle hükme bağlanmıştır.
Ancak, akıl sahipleri düşünüp ibret alırlar. Bakara 269
Düşünmek demek aklı kullanmak, işletmek demektir. Akıl, dağ başındaki gölette toplanan su gibidir, orda durur, bir işe yaramaz. Ama kontrollü olarak önünü açarsanız, elektrik üretir, bağları bahçeleri sular, evlere temizlik için getirilir. Yani çok işe yorar. Akıl da beyinde durduğu gibi durmamalı, çalıştırılmalı ve ondan hem insan, hem de insanlık yararlanmalıdır.
Aklını kullanan insan, kendini yaratanı bilir, tanır, O’nun kitabını okur, yararlanır ve asla Allah’ın emirlerine karşı durmaz. (Bknz. Bakara 197)
Allah aklı kullandırmak ve düşündürmek için açık ve net sorular sorar. Der ki:
Bilenle bilmeyen bir olur mu? Zümer 9
Rabbinden sana indirilenin hak olduğunu bilen kimse, (inkâr eden) kör kimse gibi olur mu? (Fakat bunu) ancak akıl sahipleri anlar. Rad 19
Pis ile temiz bir değildir. Maide 100
Dünya hayatı ile ahiret hayatını karşılaştırarak düşünmemizi ister.
Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir. Müttaki olanlar için ahiret yurdu muhakkak ki daha hayırlıdır. Hala akıl erdiremiyor musunuz?Enam 32
Allah, aklı kullanmayı ister. Aklını kullanmayanlara neler olacağını şu ayeti ile bizlere haber verir:
Allah’ın izni olmadan hiç kimse inanamaz. O, akıllarını kullanmayanların üzerine pislik yağdırır. Yunus 100
Buradaki pislik, acı, ızdırap, hastalık, mutsuzluk,işlerin yolunda gitmemesi gibi şeylerdir. Ayrıca aklını kullanmayanlar için onlar sağırlardır diyor ve bir şey duymak işitmek bilmez, düşünmeye da yanaşmazlar. İçgüdüleri ile yaşarlar.
Onlardan seni dinleyenler vardır. Fakat sağırlara -üstelik akılları da ermiyorsa- sen mi duyuracaksın? Yunus 42
Tabiatta düşünülecek o kadar şey var ki. Allah örnekler verip bunları düşünmemizi istiyor. İşte o ayetlerden biri:
Yeryüzünde birbirine komşu kıtalar, üzüm bağları, ekinler, bir kökten ve çeşitli köklerden dallanmış hurma ağaçları vardır. Bunların hepsi bir su ile sulanır. (Böyle iken) yemişlerinde onların bir kısmını bir kısmına üstün kılarız. İşte bunlarda akıllarını kullanan bir toplum için ibretler vardır. Rad 4
Zaten Kuran’ın kendisi Allah’ı insanlar bilsinler, iyice uyarılsınlar diye Allah tarafından insanlara indirilmiş bir muhteşem bildiridir.
İşte bu (Kur’an), kendisiyle uyarılsınlar, Allah’ın ancak bir tek İlah olduğunu bilsinler ve akıl sahipleri iyice düşünüp öğüt alsınlar diye insanlara bir bildiridir. İbrahim 52
Allah, insanları düşündürmek için bir çok örnekler vermiş, açık sorular sormuş, her şeyi açıklamıştır. Ama insanlar Kuran’ı okumadıkları ve anlamadıkları için çokları Kuran’dan uzaklaşmışlardır.
Biz, onların akıllarını başlarına toplamaları için bu Kur’an’da (çeşitli ikaz ve ihtarları) türlü şekillerde tekrar ettik. Fakat bu, onlara, daha da kaçıp uzaklaşmaktan başka bir şey sağlamıyor. İsra 41
Şu ayetin muhteşemliğine bakınız:
Yeyiniz; hayvanlarınızı otlatınız. Şüphesiz bunda akıl sahipleri için işaretler vardır. Taha 54
Tarihte nice milletler, kavimler, gelip geçmiş, nice ülkeler yok olmuştur. Bunu okul kitaplarında okur dururuz. Allah, bunlardan ibret almamızı, sonuçlar çıkarmamızı, neden bu milletlerin yerle bir olduklarını araştırmamızı ve bizim de onlar gibi olmamamız için gerekeni yapmamızı akıl sahiplerinden istemektedir.
Bizim, onlardan önce nice nesilleri helak etmiş olmamız kendilerini yola getirmedi mi? Halbuki onların yurtlarında gezip dolaşırlar. Bunda, elbette ki akıl sahipleri için nice ibretler vardır. Taha 128
Akıl sahiplerinin Allah’ın azabından çekinmelerini insanlara Kitabında, bir çok ayetle belirtmiştir. Kuran, akıl sahibi olanlara indirilmiştir.
Allah onlara şiddetli bir azap hazırlamıştır. Ey inanan akıl sahipleri! Allah’tan korkun. Allah size gerçekten bir uyarıcı (kitap) indirmiştir. Talak 10
Ama kötü yolda kullanmayı isteyen insan ve cin şeytanları da vardır. Yaratıcı, onlara inanmamamızı, uzak durmamızı istemektedir. Duruyorsanız sorun yok! Aklını kullananların da buna akıl erdirmesi, bunun üzerinde düşünmesi hem bu dünya için hem ahiret için gereklidir.
Şeytan sizden pek çok milleti kandırıp saptırdı. Hala akıl erdiremiyor musunuz? Yasin 62
Bir çok şeyi biliyorsunuz. Zararını yararını, iş şöyle yapılırsa faydalı, böyle yapılırsa zararlı olur diye bunları hepimiz biliyoruz. Ama bilgi uygulanmadığı sürece kafada yüktür. Hiçbir işe yaramaz. Bilgiyi madem elde ettik, onu kullanmalıyız. Bu da ancak akılla olur. İnsan var her şeyi biliyor, insan var hiçbir şey bilmiyor. Bu ikisi bir olur mu?
Bunun bir olmadığını kim anlar. Ancak akıl sahipleri, düşünenler anlar.
De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? Doğrusu ancak akıl sahipleri bunları hakkıyla düşünür. Zümer 9
Gerçek düşünenler, aklının kullananlar sözü dinlerler ve ona uyarlar, bilgiyi alırlar ve onu kullanırlar. Allah böylelerini doğru yola ileteceğini vadetmiştir.
O kullarımı ki, onlar sözü dinlerler, sonra da en güzeline uyarlar. İşte onlar, Allah’ın doğru yola ilettiği kimselerdir. Gerçek akıl sahipleri de onlardır. Zümer 18
Kuran, insanlara her şeyi doğrusu anlatır, her şeyden örnekler verir, ve der ki, ancak akıl sahipleri Kuran’ı anlar.
O, akıl sahipleri için bir öğüt ve doğruluk rehberidir. Mümin 54
İşte o açık ayetlerden biride şu:
Görmedin mi? Allah gökten bir su indirdi, onu yerdeki kaynaklara yerleştirdi, sonra onunla türlü türlü renklerde ekinler yetiştiriyor. Sonra onlar kurur da sapsarı olduklarını görürsün. Sonra da onu kuru bir kırıntı yapar. Şüphesiz bunlarda akıl sahipleri için bir öğüt vardır. Zümer 21
Okuyun , anlayın ve ibret alın!
Ey akıl sahipleri! İbret alın. Haşr 2
Allah, Kuran’da ey iman edenler, ey insanlar dediği gibi Ey Akıl sahipleri diye de hitap etmektedir.
Ey akıl sahipleri! Kısasta sizin için hayat vardır. Umulur ki suç işlemekten sakınırsınız. Bakara 179
Anlaşılmaktadır ki, akıl çok önemlidir. Zaten birinin akıl önemlidir demesine gerek yok, bunu her insan anlar, ama düşünen, bu aklı işleten, aklı kullananlar anlar.
Yaratılan her şey Allah’ı anlatırken, o yaratılanların içinde insanı Allah’a götüren o kadar çok bilgi varken, bu akılsız insanlar, sadece gururları ve kibirleri yüzünden Allah’ı bırakap başka şeylere taparlar.
Size de, Allah’ı bırakıp tapmakta olduğunuz şeylere de yuh olsun! Siz akıllanmaz mısınız? Enbiya 67
Kuran’dan haberi olmayan her insan akılsızdır. Bu kitap Müslümanın diyen herkesin okuması, düşünmesi, anlaması, bunlar yetmez, anlamayanlara da anlatılması gereken Yaratıcı’nın kitabıdır. İçinde insanları hem dünyada hem de ahirette mutlu edecek ayetler, bilgiler vardı. Ama okunmaz, saygı gösterilir, asılı durur duvarlarda. Ama indirilip içinde ne var ne yok bakılmaz.
Allah böyle okunmasını ve öğüt alınmasını istiyor. Kimden istiyor bunu? Aklını kullananlardan..
Andolsun, size içinde sizin için öğüt bulunan bir kitap indirdik. Hala akıllanmaz mısınız? Enbiya 10
Ve Kuran uyarıyor bir soru ile sizi, bizi hepimizi..
Hala akıllanmayacak mısınız? Saffet 138
Saygılarımla….
Necmi AKGÜL