İbadet, insanın, yani kulun, Allah rızasına uygun , ferdi ve sosyal davranışlarının tamamıdır.
Dini açıdan ise; ibâdet, kulun, sahibine, yaratanına [Allah’a] iman ile itaat etmesi; sahibi, yaratanı tarafından verilen görevleri kayıtsız şartsız kabul edip yerine getirmesi demektir.
Allah’a ibâdet etmek , insanın her adımında, her hareketinde, her sözünde O’nun koyduğu kurallara uyması, hükümlerini yerine getirmesi, gösterdiği yoldan severek ve isteyerek yürümesi demektir
İnsanı Allah yaratmıştır ve o Allah’ın kuludur. O halde kul, yaratanına karşı olan görevlerini öğrenmek,bu görevleri kayıtsız şartsız kabul etmek ve yerine getirmek, yani kulluk etmekle görevlidir.
Allah diyor ki: Allah’a kulluk edin. Araf 85
Allah’tan başkasına kulluk etmeyin.
Niye Allah’a kulluk etmeli insan, cevabı ayetin gerisinde:
Korkunç bir gününün azabına uğramanızdan korkuyorum. Hud 26
Allah’a kulluk etmeyenlere kıyamet gününde acı ve ızdırap çektirilecektir. Bundan kurtulmanın yolu, Allah’a kul olmak ve ona olan kulluk borcumuzu yerine getirmekten geçer.
Allah’a kul olmak, özgür olmaktır, dünya ve ahiret mutluluğuna kavuşmaktır.
Allah’a kul olmayan insan, paraya kul olur, şehvete kul olur, şana şöhrete, mala mülke, makam ve mevkiye, itibara kul olur. Bunlara kul olan insan da özgür olamaz. Allah’a kul olmak demek, bütün bunları bir yana koyup Allah’a kul olmak demektir.
Allah kul olmak, O’na dua etmek, O’nun içi namaz kılmak, oruç tutmak, hacca gitmekten ibaret değildir. Allah’a kulluk etmek, hem kendine, hem komşularına, hem milletine, hem çevrene ve yaratılmış başka neler varsa onlara karşı da görevlerini yerine getirmek demektir. Ben kendimi kurtardım, başkalarından bana ne demek değildir. Ben iyiyim, malım mülküm, sağlığım var, aç insanlar beni ilgilendirmez demek değil, bilakis onları da düşünmek, onların haklarını vermektir.
Allah’a kul olmak yan gelip yatmak değil, “çalışmak.” Tevbe 105, “bir işten yorulunca başka bir işe koşmaktır.” ( inşirah 7 )
Allah’a kul olmak sabırlı olmaktır.
Biz onu sabırlı bulduk. Ne güzel kuldu o! Sad 44
Allah’a kul olmak, yeryüzünde böbürlenmeden tevazu ile yürümektir.
Rahman’ın kulları, yeryüzünde böbürlenmeden/rahatsız etmeden yürüyen kişilerdir. Cahiller onlara hitap edince, “Selam!” derler. Furkan 63
Allah’a kul olmak, hayırlı işler yapmak, barıştan yana olmaktır.
Rabbim… beni barışsever hayırlı kullar arasına kat! Yusuf 101
Allah’a kul olmak O’na şükür etmektir, verdiği nimetlere teşekkür etmektir.
Şükür olarak iş yapın! Kullarım içinden şükredenler o kadar az ki! Sebe 13
Allah’a kulluk etmek temiz, güzel ve helal şeylerden yemektir.
“Allah’ın kulları için çıkardığı süsü, güzel, temiz ve tatlı rızıkları kim haram etmiş?” Araf 32
Allah’a kul olan insan, O’nun emirlerini yerine getiren insandır. İnsan bunu yapınca haksızlık ve adaletsizlik yapamaz, haram yiyemez, insanlara kötü davranamaz, kimseyi üzemez, çalışır, kazanır, başka inançlardan ve insanı azdıracak kötü düşüncelerden uzak durur. Barıştan yana olur, kendine, ailesine, milletine ve çevresine zarar vermez, güvenilir biri olur. Böyle yapan insanlar da hem bu dünyada hem de ahirette mutlu olacaklardır. Çünkü ayette böyle insanların korunup gözetileceği bildirilmektedir. İşte o ayet:
O, hayır ve barışı seven kulları koruyup gözetir.” Araf 196
Allah’a kul olan insan Yaratanı’na der ki, “Ben ancak sana kulluk ederim.” Yani ben bana verdiğin her şeyi değerlendiririm, kıymetini bilirim, çalışırım, imkanları ve aklımı iyi kullanırım, eğer yine de başarıya ulaşamazsam yapacağım son şey Allah’ım “ Senden yardım dilerim.”
Yalnız Sana kulluk ederiz; ve yalnız Senden yardım dileriz. Fatiha 5
Allah’tan yardım dilemek ona kulluk şartına bağlanmıştır. Önce Allah’a kul olduğumuzu göstereceğiz, yine de sorunlarımız varsa o zaman Allah’tan yardım dileyeceğiz. Yani örneklemek gerekirse, avucumuz açıp “Allah’ım bana para ver.” Dersek, bu parayı asla alamayız. Allah’tan para istemenin yolu, ona kulluk edip çalışmaktır. Önce çalışacaksın, sonra da para kazanacaksın.
Kul, Allah’a yakarır, yalvarır. Allah’a yakaran ve O’ndan isteyen insan ne güzel insandır.
Ne güzel kul! Hep Allah’a sığınır, yakarırdı. Sad 30
Allah’a kul olan, Allah’a kulluk eden şeytana düşman olan insandır.
Ey âdemoğulları! Ben size, “Şeytana kulluk etmeyin, o sizin için açık bir düşmandır!” demedim mi? Yasin 60
Allah’a kul olan insan, kendine yarar sağlamayacak ve zarar da vermeyecek olan şeye kulluk etmez.
Allah’ın berisinden, kendisine yarar sağlamayacak, zarar da veremeyecek şeylere ibadet/kulluk ediyorlar. İnkârcı, Rabbi aleyhine başkalarına arka çıkar.Furkan 55
Unutulmamalıdır ki, Allah kullarının yaptıklarını bilendir. İnsan başıboş değildir.
Allah, kullarından tam haberdardır, onları iyice görmektedir. Fatır 31
Allah kulları için zulum istemez ve kendisi de kullara asla zulmetmez.
Allah, kulları için zulüm istemiyor. Mümin 31
Kim hayra ve barışa yönelik bir iş yaparsa kendi lehinedir. Kim de kötülük yaparsa kendi aleyhinedir. Rabbin, kullara asla zulmetmez. Fussilet 46
Yüce Allah her şeyin yaratıcısıdır. Hayatımızı ve yaşamamızı O’nun varlığına borçluyuz. Sahip olduğumuz her şeyi de bize O vermiştir. Sahip olduğumuz her şey bize emanettir. Bu dünyadan göçüp gittiğimizde malımız dediğimiz her şey burada kalacaktır. Çünkü bu dünya hayatında geçici bir süre bize verilmiştir ki, kullanalım, ihtiyaçlarımızı giderelim ve ihtiyacı olanlara da biz verelim diye. Her şeyi görüp yöneten O’dur. (Enam 102)
Yüce Allah’a kulluk etmek, birkaç saatlik, günlük ve yıllık değildir. Yaşadığımız sürece kulluk etmekle emrolunduk. Bilinmelidir ki, O’nun her şeyden haberi vardır, (Hud 123) ve kulluk ederken de sabırlı olmak gerektir. (meryem 65)
Allah’a kul olan ana-babasına “off!” bile demez. Onlara iyi davranır. (isra 23)
İnsanlar, Allah’a kulluk ettikleri gibi şeytana da, şeytan görünümlü kötü insanlara da kulluk ederler. Bunların apaçık bir düşman olduklarını ve bunlara kulluk etmememiz gerektiğini Allah şöyle bildirmektedir.
Ben “Ey âdemoğulları! Şeytana kulluk etmeyin, kesinlikle o size apaçık bir düşmandır ve Bana kulluk edin, işte bu dosdoğru yoldur ve Andolsun ki o [şeytan] sizden birçok nesilleri saptırdı” diye size ahd vermedim mi? Hâlâ aklını kullananlar değil misiniz. (Yasin 60–62)
Allah, yerlerin ve göklerin Rabbidir. Onun bilgisi dışında hiçbir şey olmaz, olamaz. İnsanlara verilen her şeyi O vermiştir ve karşılığında bir tek şey istiyor, bana kulluk edin. Bu kadar verdiğimin karşılığını bana verin diyor.
Artık Allah’ın size rızık olarak verdiği şeylerden helal ve temiz olarak yiyin. Allah’ın nimetine şükredin [karşılığını ödeyin]; eğer sadece O’na kulluk edecekseniz. nahl 114
Yüce Allah’ın verdiği bu kadar nimetlerin karşılığında, Kendi’sinin de bir karşılık istemesi hakkıdır. Allah’a gönülden bağlı bir kul da bunu imanla yapar ve yerine getirir.
Artık insanın insana kulluğundan kurtulup Allah’a, Yaratana kul olmak vakti gelmiştir. Bunu yapabilmek için de yapılacak şey, Allah’a en güzel bir şekilde nasıl kul olunur, bunu bilmek gerek. Bunun yolu da hiç şüphesiz Kuran’ı anlayarak okumaktır.
Kısaca Allah’a kul olmak demek, iman sahibi olmak, takva sahibi olmak, salih amel işlemek ve salat etmektir. Kim bunları yaparsa ne olacağını bakınız Allah nasıl müjdeliyor kullarına:
Kim bir kötülük yaparsa, ancak onun kadar ceza görür. Kadın veya erkek, kim, mü’min olarak salih bir amel işlerse, işte onlar cennete girecek ve orada hesapsız olarak rızıklandırılacaklardır. Mümin 40
Allah’ım bu müjdeye layık olan kullarından eyle bizi..
Saygılarımla…
Necmi AKGÜL